Giới thiệu 

Thuật ngữ VUCA xuất hiện sớm từ những năm 1987 và được sử dụng rộng rãi trong quản trị doanh nghiệp và phát triển tổ chức. Vậy VUCA là gì và ý nghĩa đằng sau của thuật ngữ này như thế nào? Hãy cùng Stringee tìm hiểu qua bài viết sau. 

VUCA là gì? - Source

1. VUCA là gì? 

VUCA là sự kết hợp của 4 từ ngữ: Volatility - Uncertainty - Complexity - Ambiguity.

Khái niệm VUCA

Thuật ngữ VUCA là một thuật ngữ được kết hợp từ 4 yếu tố Volatility, Uncertainty, Complexity và Ambiguity, dùng để mô tả tính không chắc chắn, có nhiều biến động và không thể đoán trước được. VUCA được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống, đặc biệt là trong quản trị doanh nghiệp, quản lý và phát triển tổ chức. 

VUCA framework cung cấp cho nhà quản trị một góc nhìn sâu rộng hơn về cơ hội, thách thức và hành vi của các đơn vị trong tổ chức để từ đó đề ra những chiến lược lãnh đạo phù hợp, nâng cao hiệu quả quản trị.  

Nguồn gốc VUCA

VUCA có nguồn gốc nguyên thủy từ lý thuyết lãnh đạo của Warren Bennis và Burt Nanus, để chỉ về sự mơ hồ, đầy biến động và phức tạp của một tình huống chung. 

Đến năm 1987, Viện Chiến tranh Quân đội Hoa Kỳ (U.S Army War College) đã sử dụng lý thuyết VUCA để mô tả tình hình thế giới đa phương phức tạp, cục diện thay đổi nhanh chóng và trở nên rất khó dự đoán sau cuộc Chiến tranh Lạnh. Đây cũng là lần đầu tiên lý thuyết VUCA được công bố và chính thức đưa vào sử dụng trong môi trường quân sự. Qua thời gian trải dài, thuật ngữ này đã được ứng dụng rộng rãi hơn trong nhiều lĩnh vực khác, đặc biệt là giáo dục, quản lý và kinh doanh. 

2. Ý nghĩa của VUCA 

4 yếu tố cấu thành nên thuật ngữ VUCA bao gồm:

Cùng tìm ý nghĩa của VUCA - Source

Biến động - Volatility

Biến động là một khía cạnh phổ thông trong môi trường thế giới hiện đại. Trong môi trường kinh doanh, từ Volatility đề cập đến tính chất bất ngờ thay đổi, nhanh chóng và không thể dự đoán trước của nhiều yếu tố như: thị trường, luật pháp, công nghệ, xã hội, thiên tai, dịch bệnh,... 

Tính biến động có thể xảy ra ở bất kỳ khía cạnh nào trong đời sống, bao gồm cả thị trường, chính trị, công nghệ, luật pháp và xã hội. Sự  khác nhau ở đây chỉ là thay đổi xảy ra có ảnh hưởng nhiều hay ít, nhanh hay chậm, đang tiềm ẩn hay đã xảy ra, còn là dự thảo hay đã được thực thi. 

Không chắc chắn - Uncertainty

Uncertainty ám chỉ đến việc các thông tin và dữ liệu hiện hữu không đầy đủ để có thể đưa ra những dự đoán chính xác về kết quả. 

Điều này cũng có thể xảy ra khi môi trường có quá nhiều biến động phức tạp để có thể dự đoán tương lai một cách rõ ràng. Những yếu tố tiềm ẩn có thể gây ra sự không chắc chắn có thể đến từ: các biến đổi về chính trị, sự thay đổi nhanh chóng trong công nghệ, thay đổi thị trường mới, sự bất ổn trong kinh tế toàn cầu, và rất nhiều yếu tố khác. 

Tóm lại, Uncertainty không chỉ đơn thuần đến từ việc thiếu hụt thông tin, mà còn bao gồm sự ảnh hưởng của các yếu tố khác gây ra những kết quả khó đoán trong thực tế. Do đó, nhà quản trị cần sở hữu một cái đầu lạnh và sự linh hoạt để có thể nhanh chóng điều chỉnh kế hoạch/ chiến lược nhằm ứng phó khi xuất hiện các biến động. 

Phức tạp - Complexity

Tính phức tạp trong VUCA phản ánh sự một cục diện có quá nhiều yếu tố kết nối, tương tác và ảnh hưởng lẫn nhau hoặc sự phụ thuộc không đồng đều giữa các chúng. Điều này khiến cho việc phân tích tình huống vấn đề trở nên khó khăn khi có quá nhiều yếu tố có tác động đến kết quả, làm vấn đề trở nên phức tạp và khó có thể đưa ra giải pháp rõ ràng. 

Không những thế, các yếu tố thuộc Complexity có mối quan hệ phi tuyến tính với nhau. Nghĩa là, chỉ cần một thay đổi nhỏ tại một mắt xích đều có thể gây ra tác động lên một hoặc nhiều mắt xích bên cạnh, và cứ thế ảnh hưởng lan rộng dần đến những mắt xích liền kề, gây ra những hậu tác động không thể lường trước được. 

Mơ hồ - Ambiguity

Sự mơ hồ phản ánh tính thiếu minh bạch và không rõ ràng trong các thông tin, tình huống, sự việc,... trước các tình huống mà tổ chức đang phải đối mặt. Ngoài ra, sự mơ hồ còn diễn tả tình trạng không xác định được kết quả một cách rõ ràng, hoặc không tìm ra được một giải pháp nào khác mang tính chắc chắn. 

Yếu tố Ambiguity trong VUCA phản ánh sự mơ hồ khi đưa ra quyết định, lựa chọn chiến lược nhưng lại không đủ các thông tin cơ sở để có thể đoán được kết quả của tình huống. 

Ngoài ra, sự mơ hồ còn có thể xuất hiện khi các yếu tố bên ngoài thay đổi quá nhanh hoặc diễn biến phức tạp, khiến cho các tổ chức không thể thay đổi để thích ứng kịp với sự thay đổi đó. 

3. Vai trò của VUCA trong môi trường kinh doanh

VUCA đóng vai trò vô cùng quan trọng trong một môi trường đầy rẫy những biến động, khó khăn và thách thức như bối cảnh kinh tế toàn cầu ảm đạm hiện nay. 

Ứng dụng VUCA giúp doanh nghiệp tăng khả năng thích nghi và thành công - Source. 

Ứng dụng lý thuyết VUCA vào trong lập kế hoạch và đưa ra quyết định không chỉ khiến các nhà quản trị nhận thức rõ ràng hơn về sự biến động, phức tạp và không chắc chắn trong môi trường kinh doanh, mà còn giúp họ cải thiện khả năng tư duy, nâng cao sự nhạy bén để thích ứng với những thách thức này. 

Để đối mặt với những khó khăn, các tổ chức phải sẵn sàng thay đổi, sáng tạo và linh hoạt. Ngoài ra, nhà quản trị còn phải rèn dũa, xây dựng khả năng định hướng và quan sát với góc nhìn bao quát để có thể thấy được nhiều góc khuất trong một môi trường bất ổn, để tìm ra những hướng đi cách tiếp cận mới và mang đến cho doanh nghiệp nhiều giá trị bền vững. 

Tạm kết: 

Bài viết đã gửi đến quý bạn đọc những thông tin liên quan đến VUCA là gì và giải đáp ý nghĩa đằng sau thuật ngữ này. VUCA ắt hẳn sẽ là trợ thủ đắc lực để các nhà quản trị hoạch chiến lược đúng đắn, từng bước thích ứng và phát triển trong môi trường kinh doanh hiện đại đầy biến động hiện nay.